بررسی تنوع ژنتیکی و تحلیل عاملی برای برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی در ژنوتیپ‌های پسته

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی

2 مرکز قزوین

3 استادیار باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی

10.22092/rhsj.2023.361776.1053

چکیده

تحقیق حاضر طی سال‌های 1395 تا 1397 به منظور ارزیابی خصوصیات هفت ژنوتیپ پسته انتخابی در باغات سنتی قزوین بر اساس پارامترهای مورفولوژیکی انجام گرفت. صفات ژنوتیپ‌ها بر اساس دستورالعمل ملی آزمون‌های تمایز، یکنواختی و پایداری (DUS)، با استفاده از دستورالعمل اتحادیه بین المللی محافظت از ارقام جدید گیاهی (UPOV) مورد ارزیابی قرار گرفت. برخی از مهم‌ترین صفات مورد ارزیابی شامل طول خوشه میوه، طول شاخه رشد سال جاری، تعداد برگچه‌های برگ، درصدخندانی میوه، درصدپوکی و وزن مغز خشک بودند. در تحلیل عاملی 34 صفت مورد بررسی شش متغیر جدید (6 عامل) بدست آمد که در کل 100 درصد تغییرات را نشان دادند. دو مولفه اول بیش از 50 درصد تغییرات را توجیه کردند. ضرایب عاملی در تجزیه به عامل ها به روش مولفه های اصلی و دوران واریماکس در ژنوتیپ‌های مطالعه شده نشان داد عامل اول همبستگی بالاتری با صفات تعداد برگچه، وزن خشک میوه خندان، تعداد میوه هر خوشه، وزن تر پوست سبز میوه، وزن خشک میوه خوشه، درصد میوه‌های پوک خوشه و نسبت وزن خشک به وزن تر میوه داشت. عامل دوم نیز توجیه کننده طول میوه خشک، وزن خشک مغز، طول مغز و عرض مغز، عرض تاج، ارتفاع درخت و طول برگچه انتهایی بود. براساس تجزیه کلاستر نتایج نشان داد رقم شمشیری در یک گروه مجزا قرار داشت و بیشترین تفاوت را با سایر ژنوتیپ‌ها به ویژه بقالی نشان داد. ژنوتیپ‌های بقالی، مادری و کله‌بزی بیشترین شباهت را با هم داشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of genetic diversity and factor analysis for some morphological traits in pistachio genotypes

نویسندگان [English]

  • saeid kashanizadeh 1
  • shiva ghasemi 2
1 Instructor
2 Qazvin
چکیده [English]

The present study was conducted from 2016 to 2016 to evaluate the characteristics of seven selected pistachio genotypes in traditional orchards of Qazvin based on morphological parameters. Genotype traits were evaluated according to the National Guidelines for Differentiation, Uniformity and Stability Tests (DUS), using the international union for the protection of new varieties of plants (UPOV). Some of the most important traits evaluated included fruit cluster length, current branch growth length, number of leaflets, split nuts percentage, Blank nut percentage and dry kernel weight. In factor analysis, 34 studied traits obtained six new variables (6 factors) that showed a total of 100% changes. The first two components accounted for more than 50% of the changes. Factor coefficients in factor analysis by principal component method and varimax period in the studied genotypes showed the first factor had higher correlation with the number of leaflets, dry weight of split nuts, number of fruits per cluster, fresh weight of green skin, nut dry per cluster, percentage of blank nuts per cluster and ratio of dry weight to fresh weight of fruit. The second factor also explained the length of the dried fruit, the dry weight of the kernel, the length of the kernel and the width of the kernel, tree width, the height of the tree and the length of the terminal leaflet. The results showed that Shamshiri cultivar was in a separate group and showed the greatest difference with other genotypes, especially Baghali. The genotyped Baghali, Madari and Kalehbozi were most similar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Biplot
  • Grouping
  • Appearance traits
  • Pistachio