اثر سطوح مختلف تنش آبی بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی، کمی و کیفی انجیر دیم (رقم سبز)

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 ایستگاه تحقیقات انجیر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، استهبان، ایران

2 بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

10.22092/rhsj.2024.362971.1071

چکیده

سطح پهناوری از باغ‌های دیم در استان فارس، درختان انجیر است. در خشکسالی‌ها به‌دلیل کاهش بارندگی، نیاز آبی این درختان تامین نشده و آبیاری تکمیلی ضروری ‌است. بنابراین، در تحقیق حاضر، برای کاهش آسیب‌های ناشی از تنش خشکی روی انجیر (رقم سبز) در شرایط دیم، تاثیر سطوح مختلف تنش آبی بر ویژگی‌های کمی و کیفی بررسی شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار (هر تکرار یک درخت) در ایستگاه تحقیقات انجیر استهبان اجرا شد. تیمارهای شاخص تنش آبی صفر (بدون تنش آبی)، 2/0، 4/0، 6/0 ، 8/0 و بدون آبیاری تکمیلی بودند. شاخص تنش آبی با ثبت دمای برگ، رطوبت محیطی و دمای هوا تعیین و اثر آن بر ویژگی‌های انجیر سنجیده شد. نتایج نشان داد که تیمار شاخص تنش آبی 4/0 با یکبار آبیاری تکمیلی در سال (هر نوبت آبیاری تکمیلی 5/1 متر مکعب آب در هر درخت) ناهنجاری زردی برگ ( 4/1% ) کمی داشته که تفاوت نسبت به تیمارهای شاخص‌ تنش آبی صفر یا بدون تنش (6 بار آبیاری تکمیلی معادل 9 متر مکعب آب در هر درخت در سال) معنی‌دار نشد. در شاخص تنش آبی 4/0 محتوای نسبی آب برگ4/53 درصد بود. در شاخص تنش آبی 4/0 میزان کلروفیل، کاروتنوئید، تعداد گل‌آذین در شاخه و مقدار میوه‌های با کیفیت بالا (استیول باز) به‌ترتیب 05/0 ، 25/3 میلی‌گرم در گرم، 2/3 و 6/3 % بود که تفاوت با شاخص تنش آبی صفر معنی‌دار نشد. به طور کلی، شاخص تنش آبی 4/0 برای انجیر رقم سبز برای حفظ سلامت درخت، تولید میوه های با کیفیت قابل قبول، صرفه جویی در آب های زیرزمینی و کشاورزی پایدار قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Different Levels of Water Stress on Some Physiological, Quantitative and Qualitative Characteristics of Rainfed Fig (Ficus carica L. cv. Sabz)

نویسندگان [English]

  • Hamid Zare 1
  • Mohamad-Ali Shahrokhnia 2
1 Fig Research Station, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Estahban, Iran
2 Technical and Engineering Research Division, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Fig trees are the most common type of rainfed orchards in Fars province. In droughts, due to rainfall decline, the trees water requirement is not met and supplementary irrigation is necessary. Thereby, to reduce the damage caused by drought stress on fig (Sabz cultivar) under rainfed conditions, the present study was carried out to evaluate the effect of different levels of water stress on quantitative and qualitative characteristics. Experiment was conducted in a randomized complete block design with four replications (one tree per each replication) in Estahban fig research station. The treatments comprised of different water stress index (WSI), 0.0 (no water stress), 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 and without supplementary irrigation. WSI was determined by recording leaf temperature, environmental humidity and air temperature and its effect on figs characteristics was measured. Results showed that the 0.4 WSI had the lowest leafy chlorosis disorder (1.4%) with one-time supplementary irrigation annually (1.5 m3 water per tree for each supplementary irrigation), but the difference was not significant with the 0.0 WSI (6 times supplementary irrigation equal to 9 m3 water per tree annually). The value of leaf relative water content in the 0.4 WSI was 53.4%. The 0.4 WSI showed the highest content of chlorophyll, carotenoid, syconium number per shoot and high quality (open ostiole) of dried fruit with the values of 0.05, 3.25 mg. g-1, 3.2 and 3.6%, respectively however the differences were not significant with the 0.0 WSI. In general, the 0.4 WSI was recommended for Sabz cultivar fig to maintain tree health, production of acceptable quality fruits, save groundwater, and sustainable agriculture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leaf temperature
  • Drought stress
  • Supplemental irrigation