اولویت‌بندی اقتصادی ارقام تجاری پسته در استان کرمان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده پسته، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان، ایران.

2 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده پسته/ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی/ رفسنجان/ ایران

3 استادیار پژوهش، پژوهشکده پسته، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان ایران

4 پژوهشکده پسته، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان.

5 عضو هیات علمی پژوهشکده پسته

6 پژوهشکده پسته

چکیده

تولید پسته با ریسک بالای خسارت‌های مختلف همراه بوده و از این رو لازم است تا جنبه‌های مدیریتی خسارت در باغ‌های پسته مورد بررسی قرار گیرد. تحقیق حاضر در سال‌های 1396، 1398 و 1399 در استان کرمان (شهرستان‌های رفسنجان و انار به‌عنوان مهمترین مناطق پسته‌کاری) اجرا شد. در گام اول تعداد 50 باغ که بر اساس ارزیابی اولیه کارشناسی، حداقل و حداکثر خسارت را دیده بودند، با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای هدفمند، شناسایی شدند. اطلاعات جامع از طریق تکمیل پرسشنامه و بازدید حضوری جمع‌آوری و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش‌های آمار توصیفی و آنالیز واریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد با در نظر گرفتن سه شاخص اصلی عملکرد در هکتار، میزان خسارت محصول و کیفیت محصول تولیدی، در یک نگاه کلی، ارقام اکبری و احمدآقایی نسبت به ارقام کله‌قوچی و فندقی در شرایط مطلوب‌تری مخصوصاً ‌‌از نظر عملکرد در هکتار هستند و اولویت اقتصادی ارقام در شهرستان‌های رفسنجان و انار به‌ترتیب ارقام اکبری، احمدآقایی، کله‌قوچی و فندقی است. از نظر میزان خسارت کمتر به محصول و وضعیت کیفی محصول، ارقام احمدآقایی، اکبری، فندقی و کله‌قوچی به‌ترتیب در رتبه‌های اول تا چهارم قرار گرفتند. از دیدگاه بهره‌برداران پسته‌کار، کیفیت نامناسب نهاده‌های کشاورزی واستفاده نادرست از آن‌ها، عدم کنترل به‌موقع آفات به‌ویژه پسیل، نوسانات دمایی شدید و دمای بالای هوا در تابستان، از مهمترین عوامل ایجاد خسارت به درختان پسته می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Economic prioritization of commercial pistachio cultivars in Kerman province

نویسندگان [English]

  • reza sedaghat 1
  • hojat hasheminasab 2
  • Mohammad Abdolahi-Ezzatabadi 3
  • mehdi basirat 4
  • Ali esmailpour 4
  • naser sedaghati 4
  • Najmeh Pakdaman 5
  • Marieh Nadi 6
1 Pistachio Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension (AREEO), Rafsanjan.Iran.
2 Assistant Professor, Horticultural Sciences Research Institute, Pistachio Research Center, AREEO, Rafsanjan, Iran
3 Assistant Professor of Pistachio Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rafsanjan, Iran
4 Pistachio Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension (AREEO), Rafsanjan.
5 عضو هیات علمی پژوهشکده پسته
6 Pistachio Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rafsanjan, Iran
چکیده [English]

Pistachio production is associated with a high risk of various damage and therefore it is necessary to study the management aspects of damages in pistachio orchards. The present project was implemented from June 2017 to September 1400 in different areas of Rafsanjan and Anar cities. In the first step, 50 orchards that have been suffered the minimum and maximum damage based on the initial expert evaluation, were identified using targeted multi-stage cluster sampling. Comprehensive information gathered by completing a questionnaire and visiting selected gardens in the year’s crop 2017, 2019 and 2020. Various statistical methods such as descriptive statistics and analysis of variance were used to analyze the data. Statistical software SPSS 22 was used to analyze the collected information. The results showed that by considering the three main indicators namely; yield per hectare, the amount of crop damage and product quality, in a general view Akbari and Ahmad aghaei cultivars are in better conditions than Koleghoochi and Fendooghi cultivars, especially in terms of yield per hectare. In terms of economic viability and also less damage to the crop in Rafsanjan and Anar counties, Akbari, Ahmad aghaei, Koleghoochi and Fendooghi cultivars takes the first to fourth places respectively. From the perspective of pistachio growers, poor quality of agricultural inputs and incorrect use of them, lack of timely control of pests, especially psyllids, severe temperature fluctuations and high temperatures in summer were the most important causes of damage to pistachio trees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Damage management
  • Kerman province
  • Pistachio cultivars
  • Produce quality
  • Yield per hectare