اثر درصد سایبان بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی میوه و کاهش خسارت آفتاب سوختگی در انار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی یزد

2 مرکبات

3 یزد- اردکان- بلوار شهید بهشتی، روبروی فرمانداری، ایستگاه تحقیقات پسته اردکان

10.22092/rhsj.2025.370609.1131

چکیده

به‌منظور کنترل آفتاب سوختگی میوه، تنه و کاهش تبخیر و تعرق در درختان انار، کاربرد روش‌های مدیریت به‌باغی، ضروری می‏باشند. در این پژوهش از سایبان‏های ضد تابش و عمومی به رنگ سبز، با ضریب تخلخل (mesh) یا درصد سایه‌دهی 30 و 50 درصد در ارقام انار ملس‏یزدی، رباب نیریز فارس و شهوار در باغ انار، واقع در ایستگاه مرکزی تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد مورد ارزیابی قرارگرفت. زمان استفاده از سایبان در اواسط اردیبهشت 1400 و 1401 استفاده‌شد. تیمارهای آزمایش در سه تکرار و در هر تکرار سه درخت تا زمان رسیدن میوه ها نیمه دوم مهرماه1400 و 1401 مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان‌داد، سایبان در افزایش صفات کمی میوه وزن میوه، در رقم رباب نی‌ریز (در سایبان 50 درصد، بالاترین میانگین وزنی با 43/305 گرم)، آب میوه(در رقم ملس یزدی و سایبان 50 درصد، بالاترین وزن با 14/198 گرم) و عملکرد(در رقم رباب نی‌ریز در سایبان 50 درصد، بالاترین شاخص درختی با 67/29) موثر بوده‌است.. علاوه بر این، سایبان توانست صفات کیفی میوه را از طریق بهبود رنگ آریل، رنگ پوست و همچنین طعم میوه بهبود ببخشد(بالاترین میزان رنگ‌گیری آریل و رنگ پوست در رقم رباب نی‏ریز فارس و سایبان 50 درصد به‌دست آمد) این در حالی‌بود که زمان رسیدن محصول در زیر سایبان نسبت به نمونه شاهد حدود 15 روز به‌تاخیر افتاد. در صفات بیوشیمیایی میوه نیز ملاحظه‌گردید سایبان توانست بر آنتوسیانین کل، اسیدیته و موادجامد محلول(رقم ملس‏ساوه تحت تیمار سایبان 30 درصد نسبت به نمونه شاهد خود تفاوت آماری مشاهده شد) تاثیر معنی‏دار داشته‌باشد. در نهایت مشخص شد، تیمار سایبان 30 و 50 درصد می‌تواند سبب افزایش شاخص عملکردی، رنگ پوست و آریل و تاخیر در زمان رسیدن ارقام ملس یزدی، رباب نی‌ریز فارس و ملس ساوه گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of shading percentage on quantitative and qualitative fruit traits and reduction of sunburn damage in pomegranate

نویسندگان [English]

  • yahya tajvar 2
  • احمد Shakerardekani 3
1
2 citrus
3 Ardakan pistachio Station
چکیده [English]

n order to control sunburn damage on fruits and trunks and to reduce evapotranspiration in pomegranate trees, the application of orchard management techniques is essential. In this study, anti-radiation and general shading nets in green color, with porosity coefficient (mesh) or shading intensity of 30% and 50%, were evaluated on three pomegranate cultivars: Malas Yazdi, Rabab Neyriz Fars, and Shahvar, in a pomegranate orchard located at the Central Research and Education Station for Agriculture and Natural Resources, Yazd Province. The shading nets were applied from mid-May in 2021 and 2022. The experimental treatments were arranged in three replications, each consisting of three trees, and were evaluated until fruit ripening in mid-October of both years.The results indicated that shading significantly enhanced quantitative fruit traits. The highest fruit weight was recorded in Rabab Neyriz under 50% shading (305.43 g), the highest juice weight was obtained in Malas Yazdi under 50% shading (198.14 g), and the maximum yield index was observed in Rabab Neyriz under 50% shading (29.67). Furthermore, shading improved qualitative fruit attributes, including aril color, peel color, and fruit taste. The highest aril and peel coloration were achieved in Rabab Neyriz Fars under 50% shading. However, fruit ripening under shading was delayed by approximately 15 days compared to the control.

Regarding biochemical traits, shading had significant effects on total anthocyanin content, acidity, and soluble solids. For instance, in Malas Saveh under 30% shading, statistical differences were observed compared to its control. Ultimately, it was demonstrated that 30% and 50% shading treatments can enhance yield index, peel and aril color, and delay fruit ripening in Malas Yazdi, Rabab Neyriz Fars, and Malas Saveh cultivars.
Keywords: pomegranate, shading net, sunburn, water-use efficiency, peel color, fruit quality

کلیدواژه‌ها [English]

  • pomegranate
  • shading net
  • sunburn
  • water-use efficiency
  • peel color